Onno Hoes (Schakelteam Personen met Verward Gedrag): “Je neemt iemand aan de hand mee”

Voorzitter Onno Hoes van het Schakelteam Personen met Verward Gedrag is een man met een missie: ervoor zorgen dat in oktober 2018 alle gemeenten en regio’s een goed werkend systeem hebben voor mensen met verward gedrag. “Niemand mag tussen wal en schip vallen.”

Tussen wal en schip? Vertel

“In Nederland zijn veel organisaties betrokken bij de hulpverlening. Denk aan de GGD, ministeries, onderwijs, gemeenten, verslavingszorg, woningcorporaties, et cetera. Ik zat onlangs voor overleg bij een gemeente met 24 partijen om tafel! Het is prima dat er zo’n groot professioneel netwerk is om mensen op te kunnen vangen, maar dat maakt het soms ook lastig.”

Lastig voor wie?

“Allereerst natuurlijk voor de mensen die verward zijn en hulp nodig hebben. Zij krijgen vaak met veel hulpverlenende instanties te maken en dat kan bedreigend zijn. Het is niet gemakkelijk om vreemden te vertrouwen en je over te geven als je in de war bent. Maar ook voor de mensen die als eerste contact hebben met een verward iemand -de eerstelijn- is het lastig: wie moet ik bellen voor hulp? 

Vaak hebben verwarde mensen een multiproblematiek, dat maakt het nog moeilijker om te bepalen welke hulp nodig is. Helaas zie ik daardoor soms de situatie ontstaan dat er ‘geschoven’ wordt met mensen die hulp nodig hebben: van de ene instantie naar de andere. Ofwel, de methodiek van het verwijsbriefje. Iedereen werkt vanuit zijn eigen koker en weet precies waar de eigen verantwoordelijkheid ophoudt. Je kunt je voorstellen dat dit voor verwarde mensen verschrikkelijk is, dat geschuif. Het is een hele kwetsbare groep.”

Dat moet dus anders. Maar hoe dan?

“Kijk, vroeger had je een huisarts die alles van jou, je gezin, je familie wist. Als er wat aan de hand was, kon hij snel inspringen. Maar de wereld is veranderd, het menselijke element is deels naar de achtergrond verdwenen. Dat moeten we weer terugbrengen. In de praktijk betekent dit dat je samen met de verwarde persoon beslist welke aanpak nodig is, je neemt iemand aan de hand mee en bepaalt niet over zijn of haar hoofd heen. Uitgaan van de leefwereld van de mensen met verward gedrag dus. Woningcorporaties zitten van oudsher als organisatie dicht op de mensen en kunnen in de eerstelijn een rol spelen in het vroegtijdig signaleren. Om vervolgens met gemeenten goed te organiseren dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig en veilig kunnen wonen.”

En daarvoor is het Schakelteam nodig?

“Het begon in 2015 met het Aanjaagteam Verwarde Personen, dat in opdracht van de overheid onderzocht hoe mensen met verward gedrag het best begeleid kunnen worden door instanties. De conclusie is dat de leefwereld van verwarde mensen het uitgangspunt moet zijn en niet de hulpverleningssystemen die we hebben. Het aanjaagteam ontwikkelde negen praktische ‘bouwstenen’, waar gemeenten mee aan de slag kunnen om de omslag te maken. De ‘architectuur’ om een goed werkend systeem op te zetten staat dus. De opvolger van het aanjaagteam is het Schakelteam, waar ik voorzitter van mag zijn. 

Op dit moment kijken we per regio wat de stand is, welke initiatieven er zijn op basis van die bouwstenen. Wij schakelen tussen de verschillende niveaus en ondersteunen. Er is een enorme behoefte om ervaringen te delen en oplossingen te zoeken. We zitten nu nog in de zoekfase, maar zo langzamerhand groeien we op basis van die bouwstenen toe naar een persoonsgerichte aanpak. Oktober 2018 moet deze nieuwe werkwijze doorgevoerd zijn. Natuurlijk zullen er altijd incidenten blijven, daar moet je reëel in zijn, maar die willen we met deze andere manier van werken zoveel mogelijk voorkomen.”

Seminar Het Sociale Domein: doorpakken bij mensen met verward gedrag

Op het seminar Het Sociale Domein: doorpakken bij mensen met verward gedrag op 30 maart a.s. staat het thema doorpakken centraal. Onno Hoes zal tijdens een workshop namens het Schakelteam Personen met Verward Gedrag de ervaringen ook met u delen. En samen gaan we op zoek naar de kansen want hoe krijgt u de schotten, kaders en bureaucratie er tussenuit en kunnen we weer werken vanuit degene die hulp nodig heeft? Hoe komen we weer terug bij die logische, maar in de praktijk zo lastige, persoonsgerichte aanpak? Hoe krijgt u daadwerkelijk de samenwerking met de partijen op gang? Wat kunt en mag u van de gemeente verwachten? Waar pakt de zorg de bal op en wat is de rol van de corporatie? 

Bent u erbij?

Datum: 29-01-2017