Overlast: Een corporatie is geen politieagent

Anje Tortora is mutatieopzichter en bemiddelaar overlastzaken bij woningstichting Weststellingwerf in Friesland. Ze ziet het aantal overlastzaken de afgelopen jaren stijgen, en volgde daarom de training ‘Herkennen en signaleren van ondermijning’.

Met wat voor soort overlast heb je te maken?

Weststellingwerf is in vergelijking met collega’s uit de Randstad een wat kleinere woningstichting met een ander klantenbestand. “Ik hoor van collega’s van de grotere woningcorporaties wel eens verhalen over de overlast die zij ervaren. Het gaat er daar een stuk wilder aan toe dan bij ons”, lacht Anje. Toch heeft ook het aspect overlast in Anjes werk langzamerhand de overhand genomen. “Vanaf 2015 zien we een stijgende lijn in het aantal gevallen. Het varieert van geluidsoverlast tot een vervuilde woning, drugsoverlast of overlast door personen met een ‘rugzakje’ of een psychiatrische aandoening.

Mijn taak is om iedere overlastsituatie bespreekbaar te maken. Soms lukt het bewoners zelf om tot een oplossing te komen door alleen te luisteren en te adviseren. In veel gevallen is ook (buurt)bemiddeling een uitkomst. Het opstellen van een gedragsaanwijzing of vaststellingsovereenkomst met alle partijen is dan een goede regeling om overlast en/of burenruzie te stoppen.”

‘Ondermijning’ is een term die vaak terugkomt bij overlast. Wat is dat precies?

“We komen het gelukkig niet heel vaak tegen. Je kunt het zien als het gebruik maken door een crimineel van de bereidheid van een huurder om illegale activiteiten voor hem op te knappen. Zo wordt die bewoner afhankelijk van de crimineel, met ook alle gevolgen van dien voor de rest van de bewoners in de wijk. Zo kan een bewoner bijvoorbeeld ineens veel louche mensen over de vloer krijgen omdat hij drugs dealt, een hennepkwekerij aan huis heeft of thuis pakketjes in ontvangst neemt voor anderen. Of iemand heeft een wapen thuis waarmee hij andere bewoners onder druk kan zetten. Dat doet iets met de leefbaarheid en sfeer in de wijk.”

Hoe herken je problemen van ondermijning?

“Het herkennen was voor mij de reden om de training ‘Herkennen en signaleren van ondermijning’ te volgen. Waar moet je op letten en hoe pak je het aan? Zeker nu georganiseerde criminele organisaties meer en meer de zwakkere huurders weten te ‘werven’ voor activiteiten. Dat lijkt vaak financieel interessant voor een huurder, maar de klussen voor criminelen zijn op lange termijn zelden lucratief. Bovendien nemen problemen bij bewoners vaak alleen maar verder toe omdat ze zich afhankelijk hebben gemaakt van een kwaadwillende derde. En in de wijk neemt het gevoel van veiligheid en leefbaarheid verder af. Ondermijning is zowel financieel als maatschappelijk een grote kostenpost.”

Wat kunnen jullie als corporatie doen om ondermijning tegen te gaan?

“Wij komen zelf te weinig in de wijk om alle signalen van ondermijning op te pikken. Daarom willen we graag met opbouwwerkers samen een signaalfunctie vervullen, zij zien namelijk meer dan wij. Wij kunnen het dus signaleren, naar bewoners luisteren, tips geven en indien nodig een melding doen bij de politie of andere instanties die hulp kunnen verlenen. Als dat gedaan is trek ik mij weer terug. Ik mag de rol van de politie uiteraard niet overnemen of in de weg zitten.”

Wat heb je geleerd van de cursus?

“Ik heb zeker nieuwe dingen geleerd, maar het was toch voornamelijk een opfriscursus voor mij. Om te checken of de werkwijze die ik hanteer bij overlast ook de juiste is. En gelukkig kwam dat overeen. Ik kreeg in veel gevallen een bevestiging dat hoe ik ooit in een bepaalde situatie heb gehandeld, ook juist bleek. Dat is fijn. Maar het is goed om scherp te blijven en je werk tegen het licht te houden, jezelf steeds af te vragen of jouw werkwijze wel de juiste is en of het niet beter kan.”

Zelf ook uw kennis vergroten?

Welke vormen van ondermijning bestaan er? Hoe kunt u deze herkennen? Tijdens de training ‘Herkennen en signaleren van ondermijning’ komen deze vragen uitgebreid aan de orde. U leert ook hoe u kunt signaleren, wat u zelf preventief kunt doen en hoe u ondermijning op een zorgvuldige en veilige wijze kunt melden. Bekijk het programma en de data.