Kozijnen, ramen en deuren. Hoe zit dat eigenlijk?

Is dit technisch in orde of niet? Kan ik dit – volgens ons zav-beleid – accepteren of niet? Welke vakman moet deze reparatie uitvoeren?

In verschillende blogs over bouwkunde voor niet-bouwkundigen geeft onze docent u een heldere uitleg en praktische tips over bouwtechnische zaken.

Dit keer: kozijnen, ramen en deuren, ofwel buitengevelopeningen.

De functies van buitengevelopeningen – kozijnen, ramen en deuren – zijn:

• toegang tot woning
• daglichttoetreding
• ventilatievoorziening, doorspuien

De toegang tot de woning moet inbraakveilig zijn en zorgen voor sociale veiligheid. Kun je van binnenuit zien wie er voor de voordeur staat?

Materiaal

Kozijnen kunnen gemaakt worden van hout (hardhout of zachthout), kunststof of aluminium. In oudere woningen vind je ook kozijnen van staal en beton. De levensduur van de kozijnen verschilt per materiaalsoort en hoe dit wordt onderhouden.

Onderdelen kozijn

Een kozijn bestaat uit verschillende onderdelen die ieder een eigen (vak)naam hebben.

In bovenstaande figuur wordt aangegeven of het draaiende deel (deur of raam) naar buiten of naar binnen opengaat. Een draaikiepraam wordt op tekening altijd aangegeven met twee driehoeken en valt of draait altijd naar binnen. De lijnen zijn dan onderbroken. De deur draait naar buiten als de lijn niet onderbroken is. In dit geval is de deur een linksdraaiende deur. Het slot moet geschikt zijn voor een linksdraaiende deur. Het rode raam is een rechtsdraaiend raam (naar binnen).

Sloten, raamboompjes, uitzetijzers, scharnieren, deurspion en dergelijke, noemen we hang- en sluitwerk. De inbraakveiligheid van hang- en sluitwerk wordt aangeduid met het aantal sterren. Het PolitieKeurmerk Veilig Wonen (PKVW) kan worden aangevraagd als hele woning voldoet aan de PKVW normen.

Glas

In deuren en ramen wordt glas geplaatst. Ook hier bepaalt de functie van het draaiend deel welk glas er moet worden geplaatst:

• isolerend
• geluidswerend
• brandwerend
• doorvalveilig 
• inbraakwerend

Verkeerd geplaatst isolerend glas kan gaan lekken of scheuren. Bij een raam dat klemt kan het glas te zwaar zijn voor het raamhout, waardoor het uitzakt. Als er geen of een te zwakke latei (draagbalk) boven een kozijn is aangebracht, kan een ruit scheuren doordat er krachten via het kozijn op het glas komen. Glas wordt waterdicht afgekit of rondom in rubbers geplaatst (natte versus droge beglazing).

Onderhoud

Houten kozijnen moeten periodiek (tijdig) en kwalitatief goed worden geschilderd. Op de plek van verbindingen ontstaat veelal de eerste houtrot. Houtrot ontstaat als het hout meer dan 21% vocht heeft. Vocht moet daarom zo snel mogelijk afwateren van een kozijn/raam. Vocht kan ook in het hout terechtkomen, doordat het kitwerk aan binnen- en buitenzijde niet goed meer afdicht. Door slecht onderhouden schilderwerk aan de binnenzijde en door hogere luchtvochtigheid in de woning kan er vocht in de kozijnen komen. 

Aluminium kozijnen kunnen oxideren. Zowel bij kunststof als aluminium moet het hang- en sluitwerk regelmatig worden bijgesteld. De kleur kan in de loop der jaren wat vervagen door vervuiling of UV-straling. 

Reparaties

Aan een kozijn kan het nodige stuk gaan. Bij het aannemen van een reparatieverzoek is het zaak om goed door te vragen wat precies kapot is, zodat de juiste vakman ernaartoe kan. 

Voorbeelden van klachten van de klant: ‘Mijn raam is stuk.’ 

Hoofdvraag van de corporatiemedewerker: Wat is er precies stuk?

Subvragen van de corporatiemedewerker:

• Het glas/ruit:
  • Wat is er stuk aan het glas?
  • Hoe komt het?
  • Is dit enkel glas, dubbel glas, veiligheidsglas?
• Het raam:
  • Sluit het niet goed?
  • Lekt het?
    • Komt het via het kozijn of via de spouw?
    • Wanneer lekt het?
    • Zie je iets aan de afdichting van het raam? Lijkt deze stuk?
• Het kozijn:
  • Is er sprake van houtrot?
  • Waar zit het? 

Foto’s van klanten helpen natuurlijk altijd om te bepalen welke vakman je er naartoe stuurt, of het een reparatie is, of het gebrek snel moet worden verholpen of dat het kan wachten tot de eerstvolgende schilderbeurt.

Meer weten over bouwkunde?

Tijdens de cursus Bouwkunde voor niet-bouwkundigen komen de belangrijkste bouw- en installatietechnische basiskennis en terminologie aan de orde. Hiernaast wordt uitvoerig stilgestaan bij het bouwproces, de betrokken partijen en de relevante wet- en regelgeving. Dat gebeurt vanuit het perspectief dat u dagelijks met uw klanten daarover wilt kunnen praten en een goede gesprekspartner wilt zijn van uw technische collega’s zonder zelf een technicus te hoeven zijn. De noodzakelijke theorie wordt direct aan de praktijk gekoppeld. 

Uiteraard kan deze cursus ook incompany bij u op locatie en desgewenst aangepast aan uw situatie, worden verzorgd.