Handhaven in de woonomgeving

Het behouden of creëren van een fijne woonomgeving is niet alleen de taak van de woningcorporatie. De huurders spelen ook een grote rol. Ook hier geldt dat we het samen moeten doen. Maar als het in de woonomgeving even fout gaat, is meestal de corporatie aan zet om te handhaven. 

Waarom moet de corporatie handhaven?

Omdat de corporatie veel invloed heeft op de woonomgeving en juist die omgeving ook bewonersgedrag beïnvloedt. Handhaven, door het probleem in het prille begin al aan te pakken, is meestal ook veel goedkoper. Dat begint al bij de start van een verhuring. Bij een goede match tussen ‘klant, pand en omgeving’. En door aan de slag te gaan met beeldkwaliteit om de omgeving en het grijs en groen ook netjes te houden.

Handhaven is klantvriendelijk

Waar mensen samen wonen, lopen situaties soms gewoon uit de hand . Als de situatie uit de hand gelopen is, kost het vaak veel tijd, moeite en energie om alles weer op de rails te krijgen. 

Juist daarom is handhaven ook klantvriendelijk, het voorkomt dat situaties helemaal escaleren. Het maakt de ‘spelregels’ helder en zorgt voor een leefbare omgeving. Bewoners zullen elkaar ook weleens aanspreken, maar het werkt vaak goed wanneer dat (ook) door de woningcorporatie wordt gedaan.

Het is dus van belang om bewoners aan te spreken op hun verantwoordelijkheden, maar hoe dan? Na het opstellen van heldere regels komt het handhaven. Daarom noem ik de belangrijkste zes stappen die bijdragen aan het goed handhaven van regels.

Stap 1: Geef het goede voorbeeld!

Ziet de woning of het complex er netjes uit? Zijn de gevels schoon? Is het gemeenschappelijk groen goed onderhouden? Een ideaal moment om te starten met handhaven is nadat de corporatie onderhoud heeft uitgevoerd. Als het netjes is, is het vaak eenvoudig ook om het netjes te houden. Andersom geldt hetzelfde: rommel trekt rommel aan. Dus zorg dat het netjes is en blijft.

Stap 2: Maak het de mensen gemakkelijk

Organiseer eerst een gezamenlijke actie, waarbij de corporatie een handje meehelpt of materiaal ter beschikking stelt. Is er bijvoorbeeld een probleem met het onderhoud van tuinen? Organiseer een tuinendag. Is er een probleem met het aanzicht van balkons? Overweeg om mensen die het balkon opruimen te belonen met een mooi balkonscherm of leuke nieuwe plantjes.

Stap 3: Maak (nogmaals) duidelijk wat de regels zijn

Deze stap is saai maar wel van belang. Want alhoewel regels vaak duidelijk lijken te zijn, is dat in de praktijk altijd heel erg weerbarstig. Betrek ook bewoners in deze stap met het opstellen van de (leef)regels. Dan hoor je ook meteen wat er echt speelt en waar mensen zich onderling aan irriteren.

• Wijs erop bij het tekenen van het huurcontract
• Stuur een brief om eraan te herinneren
• Hang de regels zichtbaar op in het portiek
• Spreek leefregels af
• Vraag bewoners vriendelijk zich er aan te houden

Juist bij deze stap is het ook van belang om regels goed te communiceren. In heldere taal, zonder moeilijke woorden en waar het kan met goede voorbeeldfoto’s van de gewenste situatie.

Stap 4: Kondig handhaven ruim van tevoren aan

Als er tientallen jaren is gedoogd, kun je morgen niet meteen met het gestrekt been gaan lopen handhaven. Geef eerst het goede voorbeeld (stap 1), geef mensen dan de kans met een gezamenlijke actie mee te doen (stap 2), geef ze dan de kans de regels eigen te maken (stap 3). Pas daarna kun je (echt) gaan handhaven.

Stap 5: Werk vanuit een plan

Wellicht is het een open deur, maar ga niet ad-hoc beginnen met aanspreken. Breng eerst het gebied in kaart en begin met de meest schrijnende situaties en de situaties die echt heel eenvoudig aan te pakken zijn (het laaghangend fruit), want juist daardoor zien de handhavers en de bewoners ook snel resultaat, wat ook motiverend werkt voor iedereen.

Stap 6: Pak door (Wie A zegt, moet B zeggen)

Als je eenmaal hebt aangegeven dat je gaat handhaven, doe dat dan ook. Krabbel niet terug en maak geen uitzonderingen. Anders heeft handhaven geen enkel effect. En blijft het bij een oprisping in plaats van de gewenste berisping. 

Aan de slag met handhaven en (woon)overlast?

Tijdens de training Woonoverlast aanpakken wordt verder ingegaan op herkennen en aanpakken van woonoverlast. U leert situaties snel te beoordelen, de juiste verwachtingen te scheppen bij alle betrokkenen, gepast op te treden en effectief samen te werken met netwerkpartners en collega’s. De training Gedragsaanwijzing in de praktijk biedt meer inzicht en praktische handvatten bij het inzetten van de gedragsaanwijzing bij overlast en handhaven. En tijdens de training Motiverende gespreksvoering leert u hoe u bewoners kunt motiveren tot blijvend nieuw woongedrag.

Harry Vlaar
Trainer Kjenning